လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈ/ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ား (Sexual Harassment/Threats)
လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိပါးေစာ္ကားမႈဆိုသည္မွာ အဘယ္နည္း
- လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ ထိပါးေစာ္ကားမႈဆိုသည္မွာ က်ဴးလြန္ခံရသူအား အရွက္တကဲြျဖစ္ေစေသာ၊ ၿခိမ္းေျခာက္ေသာ သို႔မဟုတ္ စိတ္အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေသာ ကာယကံရွင္မလိုလားသည့္ တဏွာရာဂႏွင့္ ခ်ည္းကပ္မႈ၊ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာမ်က္ႏွာသာေပးရန္ ေတာင္းခံမႈႏွင့္ အျခားေသာ တဏွာရာဂႏွင့္ ေျပာဆိုမႈ သို႔မဟုတ္ ကိုယ္ထိလက္ေရာက္က်ဴးလြန္မႈ ျဖစ္သည္။
- ထိပါးေစာ္ကားသူတစ္ဦးသည္ ထိပါးေစာ္ကားခံရသူအေပၚ ၾသဇာလႊမ္းမိုးႏို္င္သူျဖစ္ေလ့ရွိေသာ္လည္း အစဥ္အၿမဲေတာ့မဟုတ္ပါ။
- က်ဴးလြန္သူသည္ ခံရသူႏွင့္ သက္ရြယ္တူတစ္ဦးျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
- အမ်ိဳးသားတစ္ဦးက အမ်ိဳးသမီးတစ္ဦးအေပၚ က်ဴးလြန္ျခင္းျဖစ္ႏိုင္သလို ေျပာင္းျပန္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။ အမ်ိဳးသားအခ်င္းခ်င္း၊ အမ်ိဳးသမီးအခ်င္းခ်င္း က်ဴးလြန္ျခင္းလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။
ေယဘုယ်အားျဖင့္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈသည္ ႏွစ္မ်ိဳးႏွစ္စား ရွိႏိုင္ပါသည္။
- အေပးအယူလုပ္ကာ ထိပါးျခင္း
- ရန္လိုစြာ ထိပါးျခင္း
- အေပးအယူလုပ္ကာ ထိပါးေစာ္ကားျခင္း - ၾသဇာအာဏာရွိသူမွ မိမိ၏ေအာက္လက္ငယ္သားအေပၚ အေပးအယူတစ္ခုခုျဖင့္ မက္လံုးေပး၍ ထိပါးေစာ္ကားျခင္း
- ရန္လိုမႈျဖင့္ ထိပါးေစာ္ကားျခင္း - ခ်ဳပ္ေႏွာင္ ၿခိမ္းေျခာက္ေၾကာက္ရံြ ့ေစၿပီး အႏိုင္အထက္ျပဳ၍ ထိပါးေစာ္ကားျခင္း
လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈပံုစံမ်ား
၁။ က်ားမလူမႈေရးရာကို အေျချပဳကာ ထိပါးေစာ္ကားမႈ - အမ်ိဳးသမီး/အမ်ိဳးသားမ်ားအေပၚ ခဲြျခားေျပာဆိုေ၀ဖန္မႈမ်ား
၂။ ေသြးေဆာင္ျဖားေယာင္းမႈမ်ား - လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာအတြက္ ကာယကံရွင္မလိုလားသည့္ ထပ္တလဲလဲ ဖိတ္ေခၚေတာင္းဆိုမႈမ်ား
၃။ ကာမျဖင့္ လာဘ္ထိုးရန္ ေတာင္းဆိုမႈ - ဆုလာဘ္တစ္ခုခုရရွိမည္ဟု ကတိေပးကာ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အခြင့္အေရးရယူမႈ
၄။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အၾကပ္ကိုင္မႈ - မလိုက္ေလ်ာပါက အျပစ္ေပးမည္ဟု ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း
၅။ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာ အသားယူမႈ - အတင္းအၾကပ္ ထိကိုင္ျခင္း (အလိုမတူဘဲ ကိုင္တြယ္ပြတ္သပ္ျခင္း ကဲ့သုိ႔)
အျခားလိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားမႈမ်ား
၁။ ညစ္ညမ္းေသာ ပစၥည္းမ်ားကို ေတာင္းဆိုမႈမရွိဘဲ ေပးပို႔ျခင္း ႏွင့္/သို႔မဟုတ္ မဖြယ္မရာ စကားလံုးမ်ားေပးပို႔ျခင္း၊
၂။ စိတ္မဝင္စားပါဟု ရွင္းရွင္းလင္းလင္းေျပာထားၿပီးျဖစ္ေသာ သူထံ အီးေမးလ္မ်ားပို႔ျခင္း (သို႔မဟုတ္)ဖုန္းမက္ေဆ့ခ်္မ်ား ထပ္တလဲလဲေပးပို႔ျခင္း
၃။ စိတ္မ၀င္စားေၾကာင္းျပသကာ ဆက္မလုပ္ရန္ ေတာင္းပန္ထားသူတစ္ဦးအား လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာကိစၥမ်ား ေျပာဆိုမႈအား ပံုမွန္ျပဳလုပ္ေနျခင္းတို႔ ပါ၀င္ပါသည္။
သင္သည္ လိင္ပိုင္းဆိုင္ရာထိပါးေစာ္ကားခံရပါက ဘာလုပ္မည္နည္း။
- ဦးစြာ သင့္ကိုယ္သင္ ယံုၾကည္ပါ။ သင့္ထံတြင္ အျပစ္လံုး၀မရွိပါ။
- သင္၏ အလိုလိုသိစိတ္ကို ယံုၾကည္ကာ ၿခိမ္းေျခာက္မႈမ်ားကို အေလးအနက္ထားပါ။ လူတစ္ဦးႏွင့္ (သို႔မဟုတ္) ပတ္၀န္းက်င္တစ္ခုတြင္ လံုျခံဳမႈမရွိဟု ခံစားရပါက မ်ားေသာအားျဖင့္ သင္သည္ အမွန္တကယ္ လံုျခံဳမႈ မရွိႏိုင္ပါ။
- သက္ေသအေထာက္အထားမ်ားႏွင့္ မွတ္တမ္းမ်ား ထားရွိပါ။ ေျပာဆိုခ်က္မ်ား၊ ေနရာႏွင့္ အခ်ိန္ကို ခ်ေရးထားပါ။ အီးေမးလ္မ်ားႏွင့္ ဖုန္းမက္ေဆ့ခ်္မ်ားကို သိမ္းထားပါ။ သက္ေသရွိပါက ထိုသက္ေသမ်ားႏွင့္ အဆက္အသြယ္ မျပတ္ပါေစႏွင့္ သို႔မဟုတ္ ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရသည့္ မိတ္ေဆြတစ္ဦးအား မ်က္ျမင္သက္ေသအျဖစ္ ျဖစ္ရပ္အခ်ိဳ႕ကို ေစာင့္ၾကည့္ခိုင္းပါ။
- ယံုၾကည္စိတ္ခ်ရေသာ မိတ္ေဆြ၊ လုပ္ ေဖာ္ကိုင္ဖက္ ႏွင့္/သို႔ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးေပးသူကို ရွာေဖြ၍ေျပာျပပါ။
- လိုအပ္ပါက ေဘးကင္းလံုျခံဳေရးအစီအစဥ္တစ္ခုကို ေရးဆဲြပါ။
- ပထမအစီအစဥ္ အဆင္မေျပလွ်င္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္
- အလုပ္ခြင္၊ ေက်ာင္း သို႔မဟုတ္ အိမ္တြင္ျဖစ္ပါက အထက္အဆင့္သို႔ သို႔မဟုတ္ ရဲသို႔ သတင္းပို႔ရန္ စဥ္းစားပါ။ ရဲအေစာင့္အေရွာက္ကို ရယူရန္လည္း စဥ္းစားပါ။