Q: HIV ႏွင့္ AIDS ဘာကြာသနည္း။
A: “HIV”ႏွင့္“AIDS”ဟူေသာ အေခၚအေ၀ၚမ်ားသည္ ေရာဂါတစ္ခုတည္းကို ရည္ညႊန္းသည့္အတြက္ ထိုအေခၚအေ၀ၚမ်ားကို သင္ရႈပ္ေထြးေကာင္းရႈပ္ေထြးသြားႏိုင္ပါသည္။ သို႔ေသာ္HIV သည္ ဗိုင္းရပ္စ္၏အမည္ျဖစ္ၿပီး AIDSသည္ ေရာဂါ၏ေနာက္ဆံုးအဆင့္ကို ေဖာ္ျပပါသည္။ ထိုအဆင့္တြင္ ေရာဂါပိုးကူးစက္ခံရသူ၏ ကိုယ္ခံအားစနစ္သည္ ပ်က္စီးသြားၿပီး ထိုသူ၏ခႏၶာကိုယ္သည္ အျခားေရာဂါမ်ားကို တိုက္ထုတ္ႏိုင္ျခင္းမရွိေတာ့ပါ။
Q: HIV/AIDS ၏လကၡဏာမ်ားမွာ အဘယ္နည္း။
A: HIV ပိုးကူးစက္ခံရၿပီး ပထမ(၂)ပတ္မွ(၁)လအတြင္းတြင္ အခ်ိဳ႕လူမ်ားသည္ တုပ္ေကြးကဲ့သို႔ေသာလကၡဏာမ်ား ျဖစ္ေပၚႏိုင္ပါသည္။ သုိ႔ေသာ္အျခားေသာ လိင္မွတစ္ဆင့္ကူးစက္သည့္ ေရာဂါမ်ားကဲ့သုိ႔ HIV ကူးစက္ခံရေသာ လူတစ္ဦးတြင္ ေရာဂါလကၡဏာမ်ား တသက္မတ္တည္းမရွိပါ။ ေဆး႐ုံေဆးခန္းတြင္ သြားေရာက္စစ္ေဆးျခင္းသာလွ်င္ HIV/AIDS ေရာဂါရွိ၊မရွိ အမွန္တကယ္သိႏိုင္သည့္ တစ္ခုတည္း ေသာနည္းလမ္းျဖစ္ပါသည္။
Q: HIV ပုိးရွိသူခ်င္း လိင္ဆက္ဆံရင္ Condom သံုးဖုိ႔လုိသလား။
A: HIVပုိးရွိသူခ်င္းလိင္ဆက္ဆံပါက Condom သံုးဖုိ႔လုိပါသည္။ HIV ပုိးရွိသူတစ္ဦးစီတြင္ HIVပိုး အမ်ိဳးစားမ်ား မတူညီပါ။ မတူညီေသာ ေရာဂါပိုးမ်ားသည္ အႏၲရာယ္ပိုမ်ား ၿပီးခုခံအားကုိ လ်င္ျမန္စြာက်ဆင္းေစပါသည္။
Q: လိင္ဆက္ဆံၿပီးတဲ့ ကြန္ဒံုးကုိ ေျပာင္းျပန္သံုးရင္ ဘာျဖစ္ႏုိင္သလဲ။
A: လိင္ဆက္ဆံၿပီးတဲ့ကြန္ဒံုးကုိ ေျပာင္းျပန္သံုးပါက ေရာဂါပုိး ကူးစက္ရန္ ပုိမိုလြယ္ကူပါသည္။ ကြန္ဒံုးသည္ တစ္ခါသံုးအတြက္သာၿဖစ္ပါသည္။
Q: Female Condom ကုိ အလြယ္တကူ ဝယ္လုိ႔ရလား။ Female Condom ကေရာ Male Condom လုိ ကူးစက္ေရာဂါေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ေပးႏုိင္သလား။
A: Female Condom ကုိ Male Condom ေလာက္ ဝယ္ယူရန္ မလြယ္ကူေသာ္လည္း စနစ္တက်အသံုးျပဳပါက ကူးစက္ေရာဂါေတြကုိ ထိထိေရာက္ေရာက္ ကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါသည္။
Q: Condom Packing ကြာလွ်င္ အထဲက ပစၥည္း ကြာလား။
A: အေရာင္၊ အနံ႕၊အရြယ္အစား ကြာျခားႏုိင္ေသာ္လည္း အေျခခံဖြဲ႕စည္းပံု တူညီပါသည္။
Q: Condom နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ေရာဂါပုိးရွိသူနဲ႔ လိင္ဆက္ဆံမယ္ဆုိရင္ ရာခုိင္ႏႈန္းအျပည့္အာမခံ ႏိုင္မလား။
A: ရာခုိင္ႏႈန္းျပည့္ကေတာ့ မေျပာႏုိင္ပါဘူး။ Condom သံုးရင္ စနစ္တက်ရွိဖုိ႔ရယ္၊ ေပါက္ၿပဲေနေသာ Condom မျဖစ္ဖုိ႔ႏွင့္ သက္တမ္းမေက်ာ္လြန္ေသာ Condom ဆုိရင္ေတာ့ ရာခိုင္ႏႈန္းျပည့္နီးပါး ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။
Q: HIV ပိုးရွိသူကို ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးပညာေပးအဖြဲ႕က ဘာေတြကူညီႏိုင္သလဲ။
A: HIV ပိုးရွိသူကို ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးပညာေပးအဖြဲ႕က ေရာဂါရွိေသာ္လည္း စိတ္ဓါတ္ မက်ဘဲ က်န္းက်န္းမာမာ ေနထိုင္သြားႏိုင္ရန္၊ က်န္းမာေရးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ေဆာင္ရန္၊ ေရွာင္ရန္အခ်က္မ်ားကို သိရွိေစရန္၊ ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈ ခံယူသူ ကိုယ္တိုင္ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွန္မွန္ကန္ကန္ ခ်မွတ္ႏိုင္ေစရန္ ကူညီႏိုင္ပါသည္။
Q: ေသြးေပေနေသာ ေသာက္ေရခြက္ကို ေနာက္တစ္ေယာက္က ေသာက္မိရင္ အိပ္ခ်္အိုင္ဗီပိုး ကူးလား။
A: အိပ္ခ်္အိုင္ဗီပိုးသည္ လူ၏အေပၚယံအေရျပားႏွင့္ အစာလမ္းေၾကာင္းနံရံကို ေဖာက္ထြင္း၍ ဝင္ေရာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိသျဖင့္ ကူးစက္ႏုိင္ေျခ နည္းပါးပါသည္။ ေသာက္သူ၏ႏႈတ္ခမ္းတြင္ အနာရွိေနလွ်င္မူ ထိုအနာမွတဆင့္ကူးစက္ႏိုင္ပါသည္။
Q: အိပ္ခ်္အိုင္ဗီပိုးက ေခြးတို႔၊ ေၾကာင္တို႔ကိုက္လွ်င္ ကူးႏိုင္လား။
A: အိပ္ခ်္အိုင္ဗီပိုးသည္ လူ႕ခႏၶာကိုယ္တြင္သာ အသက္ရွင္ေနႏုိင္ပါသည္။ အျခားတိရစာၦန္မ်ား၏ ခႏၶာကိုယ္တြင္ အသက္ရွင္မေနႏိုင္ပါ။
Q: လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္ ေဆးထည့္လွ်င္ ေရာဂါမကူးဘူး ဆိုတာ ဟုတ္လား။
A: လိင္ဆက္ဆံခ်ိန္ ေဆးထည့္လွ်င္ ေရာဂါမကူးဘူး ဆိုတာ မဟုတ္ပါဘူး။
Q: HIV ပိုးက ျပင္ပမွာ ဘယ္ေလာက္ၾကာၾကာေနႏိုင္လဲ။
A: အသက္႐ွင္ႏိုင္ရန္ လိုအပ္တဲ့ပတ္္ဝန္းက်င္ရဲ႕ အပူခ်ိန္၊ ေလထုစိုထိုင္းစ၊ အလင္းေရာင္ထိေတြ႕မႈေတြ ႐ွိေနသမွ် ကာလပတ္လံုး အသက္႐ွင္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြနဲ႔ မျပည့္စံုရင္ေတာ့ မိနစ္အနည္းငယ္ အတြင္း ေသသြားႏိုုင္ပါတယ္။
Q: HIV ပိုးရွိသူ အမ်ိဳးသမီးက ကေလးလိုခ်င္ရင္ ယူသင့္သလား။
A: အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ၄င္း၏ခင္ပြန္းတို႕မွ ဆံုးၿဖတ္ရန္ၿဖစ္သည္။ မိခင္မွကေလးသို႔ HIVပိုး ကူးစက္ၿခင္းကို စနစ္တက်ကာကြယ္လ်ွင္ ကေလးသို႕ ကူးစက္ႏွုန္း အလြန္နည္းပါးသည္။
Q: ေရာဂါရွိေသာ မိခင္မွ ေမြးေသာကေလးသို႔ ေရာဂါမကူးေအာင္ ကာကြယ္ႏိုင္ပါ သလား။
A: ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။ ကိုယ္၀န္ေဆာင္မိခင္ကို HIV ကေလးထံ ကူးစက္မွုအနည္းဆံုးနည္းၿဖင္႕ ေမြးႏိုင္ရန္ ႀကိဳတင္ၿပင္ဆင္ၿခင္း၊ ကေလးကို ပိုးပာန္႕တားေဆး တိုက္ေကြ်းၿခင္း၊ ေမြးဖြားၿပီး ႏွို႕မွဳန္႕(သို႕မပာုတ္) မိခင္ႏို႕တစ္မ်ိဳးတည္းကို (၆)လ အထိ တိုက္ၿခင္းၿဖင္႔ ကာကြယ္ႏိုင္ပါသည္။
Q: HIV ပိုးရွိေသာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္က ဘယ္လိုျပဳမူေနထိုင္သင့္သလဲ။
A: ကိုယ္ဝန္ရွိမွန္းသိသိခ်င္း တတ္ကၽြမ္းနားလည္ေသာ ဆရာဝန္မ်ားႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ေစာင့္ေရွာက္မႈ အေစာဆုံး ခံယူရပါသည္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ မီးဖြားခ်ိန္ႏွင့္ ႏို႔တိုက္ေကၽြးခ်ိန္တို႔တြင္ ကေလးထံသို႔ HIV ပိုး ကူးစက္ႏုိင္သည့္ အႏၱရာယ္ကို ေလွ်ာ့ခ်ႏိုင္ရန္ ပိုးပာန္႕တားေဆးမ်ား ေသာက္ရပါမည္။